GIMNASTYKA BUZI I JĘZYKA ... czyli czas na ćwiczenia logopedyczne!
Ćwiczenia motoryki artykulacyjnej:
Ćwiczenia usprawniające aparat mowy.
Ćwiczenia słuchowe i rozpoznawanie dźwięków z otoczenia: Co słychać? – dziecko, z zamkniętymi oczami, wsłuchuje się w dźwięki dobiegające z otoczenia, a po pewnym czasie opowiada, co usłyszało.
Wysłuchiwanie dźwięków wydawanych przez urządzenia techniczne (wspólnie z osobą dorosłą), np. odkurzacz, suszarka do włosów, mikser, czajnik z gwizdkiem, budzik.
Po pewnym treningu – dziecko odwraca głowę, a dorosły włącza urządzenie, prosząc o rozpoznanie dźwięku. Dziecko, w miarę możliwości, naśladuje i nazywa usłyszane dźwięki.
Głosy z natury – podczas spacerów osoba dorosła zwraca uwagę dziecka na różne źródła dźwięku: praca silników samochodowych, sygnały karetek, głosy różnych zwierząt, szum wiatru, dźwięk spadających kropli deszczu itp. Mobilizuje je do rozpoznawania tych dźwięków, nazywania ich, zadając pytania: co słyszysz?
Odgłosy zwierząt – słuchanie nagrań głosów zwierząt. Nazywanie odgłosów, próba naśladowania ich, wskazywanie zwierząt na obrazku.
Ptasie radio – przypominanie dziecku odgłosów ptaków, np.: słowik – plo-ple-pi-pi; wrona – kra-kra-kra; wróbel – dwir-dwir-dwir; bocian – kle-kle-kle; kukułka – ku-ku-ku; gołąb – gruchu-gruchu; kura – ko-ko-ko; kaczka – kfa-kfa-kfa.
Dorosły wymawia nazwę ptaka, ewentualnie wskazuje na obrazku, a zadaniem dziecka jest naśladować głos tego ptaka.
Zagadki dźwiękowe – w tym ćwiczeniu wykorzystuje się rekwizyty typu: szklanka, metalowa puszka, plastikowy kubek, drewniany klocek, ołówek itp. Dziecko uderza patyczkiem o poszczególne przedmioty i nasłuchuje, jaki wydają dźwięki.
Następnie osoba dorosła zasłania mu oczy i ponownie stuka patyczkiem w poszczególne przedmioty, a zadaniem dziecka jest rozpoznać je.
Rozpoznawanie dźwięków i szmerów –wykorzystujemy tu stare gazety, papier lub celofan, dwa kubki lub szklanki, groch, ryż, piasek, koraliki, gruby makaron, wodę. Osoba prowadząca zabawę demonstruje zgniatanie gazety, darcie na paski, pocieranie gazety, przesypywanie sypkich materiałów, przelewanie wody. Po zapoznaniu dziecka z tymi dźwiękami prosimy, aby nasłuchiwało z zamkniętymi oczami i rozpoznawało dźwięki.
Co się toczy? – należy przygotować piłeczkę (ping-pong), klocek, monetę, kamyk. Osoba dorosła demonstruje ćwiczenie, tocząc przedmioty po stole. Dziecko uważnie obserwuje, nasłuchuje, a następnie z zamkniętymi oczami rozpoznaje, jaki przedmiot się toczy.
Z której strony płynie dźwięk? – w ćwiczeniu można wykorzystać: budzik (który głośno tyka), przenośne radio, zabawkę – pozytywkę i inne tego typu przedmioty. Osoba dorosła prezentuje odgłos wydawany przez jeden z tych przedmiotów, a następnie ukrywa go i prosi dziecko, aby wskazało, z której strony dobiega dźwięk.
Co jest w kubeczku? – należy przygotować plastikowe kubki lub szklanki, do których zostaną wsypane, oddzielnie: cukier, gwoździki, kamyki, monety, groch, itp. Dziecko potrząsa szklankami, wysłuchuje dźwięki, a następnie odwraca się i rozpoznaje, którym naczyniem dorosły potrząsał.
Cicho – głośno, szybko – wolno, wysoko -nisko – osoba dorosła przygotowuje dwie pokrywki od garnków, w które uderza: raz mocniej, raz słabiej (cicho, głośno) – a następnie: wolno – szybko. Dźwięk wysoki osoba dorosła prezentuje naśladując śpiew kobiety, a niski śpiew mężczyzny (na sylabach la, la lub mi, mi). Umawia się z dzieckiem, że na dźwięk cichy dziecko siada, a na głośny wstaje, a gdy usłyszy dźwięki szybkie – biega, wolne – spaceruje po pokoju, gdy usłyszy dźwięk wysoki podnosi ręce do góry, a na dźwięk niski opuszcza ręce na dół. Początkowo osoba dorosła ćwiczy razem z dzieckiem.
Ile razy zastukano? – osoba dorosła uderza klockiem o blat stołu, a odwrócone dziecko odkłada kolejno tyle klocków (patyczków, muszelek, kamyków), ile usłyszało dźwięków, następnie przelicza je. Dziecko może również zapisywać za pomocą kresek lub kropek ilość usłyszanych uderzeń. Na początku możemy ułatwić zadanie pozwalając rysować w trakcie słuchania, potem po wysłuchaniu rytmu.
Wystukiwanie układów przestrzennych – potrzebne będą klocki i pałeczka. Dorosły układa na stoliku klocki pogrupowane po dwa, trzy, cztery oddzielone większą Lub mniejszą przerwą. Dziecko przygląda się ustawieniu klocków i wystukuje pałeczką (o blat stołu lub na bębenku) układ przestrzenny klocków – jeden klocek to jedno stuknięcie. Wcześniej mówimy dziecku, że odległości między klockami to przerwa, która jest dłuższa lub krótsza i że musimy ją też przedstawić.
Jaki instrument zagrał? – należy przygotować proste instrumenty, np. flet, harmonijkę ustną, bębenek, cymbałki itp. Dziecko i dorosły grają na instrumencie; następnie jedno z nich się odwraca, a druga osoba odgaduje, na jakim instrumencie zagrano.
Powtórz moją melodię! – osoba dorosła wystukuje prosty rytm na bębenku, który dziecko próbuje odtworzyć (wyklaskać, wytupać lub zagrać na instrumencie. Może również powtórzyć przy pomocy podskoków -na jednej nodze obunóż), wyklaskiwania, stawiania kroków lub robienia przysiadów.
Jaka to melodia? – osoba dorosła nuci znane dziecku piosenki, które ono próbuje powtórzyć i rozpoznać.
Ćwiczenia artykulacyjne: głoski sz, f, l ,k (obrazki w galerii).
